Ενότητα Εργασίας 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ (ΔΜΑ)
Να αναπτυχθούν διδακτικές μαθησιακές ακολουθίες φυσικών επιστημών και περιβάλλοντος, δείγματα καλών διδακτικών πρακτικών. Θα χρησιμοποιηθούν για την άσκηση των εκπαιδευτικών στο διδακτικό σχεδιασμό. Οι ερευνητική ομάδα θα αναπτύξει νέες ή θα τροποποιήσει ήδη υπάρχουσες στηριζόμενη στις παρακάτω αρχές:
- – Διδακτικός Μετασχηματισμός του περιεχομένου ώστε να είναι κατάλληλο για το στοχούμενο πληθυσμό
- – Αξιοποίηση των εναλλακτικών ιδεών των μαθητών για έννοιες και φαινόμενα των φυσικών επιστημών
- – Χρήση των ΤΠΕ
- – Ανάπτυξη δραστηριοτήτων βασισμένων στη διερευνητική προσέγγιση της μάθησης
Αναμένεται ότι οι εκπαιδευτικοί μετά την μελέτη και εφαρμογή των ΔΜΑ θα ασκηθούν αφενός στο διδακτικό σχεδιασμό – ανάπτυξη καλών διδακτικών υλικών και αφετέρου στην εφαρμογή τους.
Υπάρχει ο κίνδυνος να αντιγράψουν οι εκπαιδευτικοί το υπόδειγμα καλής διδακτικής πρακτικής και να προσπαθούν όταν αναπτύσσουν τα δικά τους υλικά να ταυτοποιούν τα επιμέρους σημεία ένα προς ένα. Ένας τρόπος αντιμετώπισης είναι να τονίζουμε εμφατικά στους εκπαιδευτικούς ότι αυτό είναι ένα απλό υπόδειγμα και μπορούν να κάνουν τις αλλαγές τους τις οποίες τους ζητάμε στη δεύτερη φάση του έργου (εκπαίδευση στις καλές πρακτικές)
Στην ανάπτυξη της πρώτης ΔΜΑ που αφορά στην οργάνωση επισκέψεων σε τεχνοεπιστημονικά μουσεία εμπλέκονται οι: Καριώτογλου Πέτρος, Μαλανδράκης Γιώργος, ένας μεταδιδάκτορας ερευνητής, ένας υποψήφιος διδάκτορας και δύο μεταπτυχιακοί φοιτητές.
Στην ανάπτυξη της δεύτερης ΔΜΑ που αφορά στη διδασκαλία του κύκλου του νερού και της σημασίας του στη ζωή για την προσχολική εκπαίδευση εμπλέκονται οι: Σοφία Αυγητίδου, Παπαδοπούλου Πηνελόπη, ένας μεταδιδάκτορας ερευνητής και δύο μεταπτυχιακοί φοιτητές
Στην ανάπτυξη της τρίτης ΔΜΑ που αφορά στην επιστήμη των υλικών και τη νανοτεχνολογία εμπλέκονται οι: Σπύρτου Άννα, Δημητριάδου Αικατερίνη, ένας μεταδιδάκτορας ερευνητής, δύο υποψήφιοι διδάκτορες και δύο μεταπτυχιακοί φοιτητές.
Ενότητα Εργασίας 2: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ ΔΜΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Να αναπτυχθούν νέες ΔΜΑ από τους εκπαιδευτικούς ως αποτέλεσμα της άσκησής τους στο διδακτικό σχεδιασμό. Να εφαρμοστούν στις τάξεις τους και να βελτιωθούν ως αποτέλεσμα της εφαρμογής και της αναστοχαστικής συζήτησης με την ερευνητική ομάδα. Οι εκπαιδευτικοί θα αναπτύξουν τις νέες ΔΜΑ στηριζόμενοι στις παρακάτω αρχές:
- – Διδακτικός Μετασχηματισμός του περιεχομένου ώστε να είναι κατάλληλο για το στοχούμενο πληθυσμό
- – Αξιοποίηση των εναλλακτικών ιδεών των μαθητών για έννοιες και φαινόμενα των φυσικών επιστημών
- – Χρήση των ΤΠΕ
- – Ανάπτυξη δραστηριοτήτων βασισμένων στη διερευνητική προσέγγιση της μάθησης
Στη διαδικασία αυτή οι ερευνητές υποστηρίζουν και καθοδηγούν όπου χρειάζεται τους εκπαιδευτικούς χωρίς να παρεμβαίνουν στις τελικές τους αποφάσεις.
Αναμένεται ότι οι εκπαιδευτικοί μετά την ανάπτυξη, εφαρμογή και βελτίωση των δικών τους ΔΜΑ θα βελτιώσουν και διευρύνουν περαιτέρω την ικανότητα τους στο διδακτικό σχεδιασμό και θα οδηγηθούν σε ανάλογες αρχές σχεδίασης.
Οι κίνδυνοι είναι παρόμοιοι με τους αναφερόμενους στην Ε.Ε. 1 και αντιμετωπίζονται με παρόμοιους τρόπους.
Στην ανάπτυξη της πρώτης ΔΜΑ που αφορά στην οργάνωση επισκέψεων σε τεχνοεπιστημονικά μουσεία θα συμμετέχουν 4 εκπαιδευτικοί (ανά δύο) ενώ ερευνητική – επιστημονική υποστήριξη παρέχουν οι: Καριώτογλου Πέτρος, Μαλανδράκης Γεώργιος, ένας μεταδιδάκτορας ερευνητής, ένας υποψήφιος διδάκτορας και τρεις μεταπτυχιακοί φοιτητές
Στην ανάπτυξη της δεύτερης ΔΜΑ που αφορά στη διδασκαλία του κύκλου του νερού και της σημασίας του στη ζωή για την προσχολική εκπαίδευση θα συμμετέχουν 4 εκπαιδευτικοί προσχολικής (ανά δύο) ενώ ερευνητική – επιστημονική υποστήριξη παρέχουν οι: Αυγητίδου Σοφία, Παπαδοπούλου Πηνελόπη, ένας μεταδιδάκτορας ερευνητής και τρεις μεταπτυχιακοί φοιτητές
Στην ανάπτυξη της τρίτης ΔΜΑ που αφορά στην επιστήμη των υλικών και τη νανοτεχνολογία θα συμμετέχουν 4 εκπαιδευτικοί (ανά δύο) ενώ ερευνητική – επιστημονική υποστήριξη παρέχουν οι: Σπύρτου Άννα, Δημητριάδου Αικατερίνη, ένας μεταδιδάκτορας ερευνητής, δύο υποψήφιοι διδάκτορες και δύο μεταπτυχιακοί φοιτητές.
Ενότητα Εργασίας 3: ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΔΜΑ
Στόχος της ενότητας αυτής είναι η ανάδειξη των βασικών χαρακτηριστικών και των δομικών μονάδων των ΔΜΑ. Αρχικά θα μελετηθεί η βιβλιογραφία ώστε μέσα από αναστοχαστική συζήτηση των ερευνητών να αναδειχθούν αυτά τα χαρακτηριστικά που αφορούν στις τρεις αρχικές ΔΜΑ. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα αναθεωρηθούν μέσα από την εφαρμογή των αρχικών και των ΔΜΑ των εκπαιδευτικών. Οι διαδοχικές αναθεωρήσεις θα οδηγήσουν σε τυποποίηση της διαδικασίας σχεδιασμού, ανάπτυξης και αξιολόγησης των ΔΜΑ. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι η ανάδειξη και τυποποίηση των βασικών χαρακτηριστικών των ΔΜΑ. Δεδομένου ότι ο διδακτικός σχεδιασμός έχει έντονα υποκειμενικά χαρακτηριστικά χρειάζεται συστηματική μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας, ώστε τα χαρακτηριστικά που θα αναδειχθούν να είναι κατά το δυνατόν αντιπροσωπευτικά.
Στην ενότητα αυτή συμμετέχει όλη η ερευνητική ομάδα.
Ενότητα Εργασίας 4: ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Στόχος είναι η περιγραφή των αλλαγών των απόψεων και των πρακτικών των εκπαιδευτικών σε σχέση με το σχεδιασμό και την εφαρμογή της διδασκαλίας τους.
Η μέθοδος που θα ακολουθηθεί περιλαμβάνει: την καταγραφή και αξιολόγηση της αρχικής γνώσης των εκπαιδευτικών, των ικανοτήτων και των αναγκών τους σε σχέση με το σχεδιασμό και το περιεχόμενο της διδασκαλίας. Οι εκπαιδευτικοί θα παρακολουθούνται και θα καταγράφονται οι σχετικές αλλαγές τόσο κατά την αναθεώρηση και την εφαρμογή των αρχικών ΔΜΑ όσο και κατά τη διάρκεια την ανάπτυξης εφαρμογής και αναθεώρησης των δικών τους ΔΜΑ.
Μέσω της διαδικασίας αυτής αναμένεται να αναδειχθούν οι προϋποθέσεις και οι συνθήκες για τον εμπλουτισμό των απόψεων και των πρακτικών των εκπαιδευτικών προς μια διερευνητική προσέγγιση της διδασκαλίας και της μάθησης.
Ο μικρός αριθμός του δείγματος (4 εκπαιδευτικοί κατά περίπτωση ) αποτελεί περιορισμό της γενικευσιμότητας των ευρημάτων. Αυτό μπορεί να βελτιωθεί με τη διαδικασία εγκυροποίησης μέσω της συζήτησης με τους σχολικούς συμβούλους.
Στην ενότητα αυτή θα συμμετέχουν όλα τα μέλη της ερευνητικής ομάδας (καθηγητές, μεταδιδάκτορες ερευνητές, υποψήφιοι διδάκτορες).
Ενότητα Εργασίας 5: ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ
Στόχος της συγκεκριμένης ενότητας είναι η διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας στους εξής στοχούμενους πληθυσμούς:
- – Ερευνητική κοινότητα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών
- – Εκπαιδευτικούς προσχολικής και υποχρεωτικής εκπαίδευσης
- – Επίσημους φορείς που ασκούν πολιτική στο χώρο της εκπαίδευσης
Η διάχυση των αποτελεσμάτων θα πραγματοποιηθεί μέσω της ερευνητικής ομάδας σε θεσμοθετημένα συνέδρια της περιοχής Εκπαίδευσης η/και Εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήμες. Επίσης θα οργανωθούν ένα συνέδριο ένα σεμινάριο και ένα εργαστήριο (workshop) για την τοπική και ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα δημοσιευθούν σε πρακτικά διεθνών ή/και ελληνικών συνεδρίων με σύστημα κριτών, καθώς και σε διεθνή ή/και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά με σύστημα κριτών. Θα δημιουργηθεί ιστοσελίδα στην οποία θα κοινοποιούνται οι στόχοι και η μέθοδος και σταδιακά θα αναρτάται τμήμα των εργαλείων και των αποτελεσμάτων της πραγματοποιούμενης έρευνας. Τέλος θα προετοιμαστούν και θα τυποποιηθούν δύο σειρές μαθημάτων για την εκπαίδευση εκπαιδευτικών α) στην οργάνωση επισκέψεων σε τεχνοεπιστημονικά μουσεία και β) στο σχεδιασμό της διδασκαλίας τους οι οποίες θα απευθύνονται σε φορείς που ασκούν πολιτική στο χώρο της εκπαίδευσης.
Αποτελέσματα της διάχυσης θα είναι η συμβολή στο μέτωπο της έρευνας για την εκπαίδευση εκπαιδευτικών στις φυσικές επιστήμες στην ενημέρωση της εκπαιδευτικής κοινότητας και τον εφοδιασμό των φορέων που ασκούν πολιτική με κατάλληλα υλικά (σειρές μαθημάτων και εκπαίδευσης) για την οργάνωση της επιμόρφωσης των υπηρετούντων εκπαιδευτικών.
Ένας σημαντικός περιορισμός της έρευνας είναι η μικρή χρονική διάρκεια της, η οποία αφενός δεν μας επιτρέπει πιθανώς τη συμμετοχή σε θεσμοθετημένα διεθνή συνέδρια του χώρου (European Science Education Research Association, Helsinki August 2015), αφετέρου δεν θα υπάρχει επαρκής χρόνος για την υποβολή άρθρου σε περιοδικά υψηλού συντελεστή απήχησης. Παρόλα αυτά πρόθεση της ερευνητικής ομάδας είναι να επιδιώξει τη συμμετοχή σε συνέδρια και τη δημοσίευση στα προαναφερθέντα περιοδικά ακόμα και μετά τη λήξη του φυσικού αντικειμένου του έργου.
Στην συγκεκριμένη ενότητα θα συμμετέχουν όλα τα μέλη της ερευνητικής ομάδας.